Dự tọa đàm có đồng chí Phạm Đình Cự, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh; các nhà khoa học, cùng đại diện sở, ngành liên quan và lãnh đạo các địa phương.

Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lê Văn Trúc; tiến sĩ Trình Quang Phú, Viện trưởng Viện Phát triển Phương Đông; tiến sĩ Mai Thanh Dung, Cục trưởng Cục Thẩm định và đánh giá tác động môi trường (Bộ TN&MT) đồng chủ trì buổi tọa đàm.

Sông Ba là con sông lớn nhất miền Trung, dài 374km, bắt nguồn từ dãy núi Ngọc Rô (tỉnh Kon Tum) trên độ cao 1.519m, trong đó đoạn qua địa bàn tỉnh Phú Yên dài 90km với diện tích lưu vực 2.420km², riêng vùng hạ lưu đoạn từ Gành Bà đến cửa Đà Diễn dài hơn 10km.

Những năm qua đã có nhiều công trình, đề tài nghiên cứu về thủy văn, nguồn nước, dòng chảy, tài nguyên nước lưu vực sông Ba. Tuy nhiên, công tác chỉnh trị vùng hạ lưu sông Ba, đoạn từ Gành Bà đến cửa Đà Diễn chưa được nghiên cứu thấu đáo để bảo vệ bờ, đặc biệt là những khu vực bị xói lở nghiêm trọng.

Theo các nhà khoa học, sông Ba đoạn qua tỉnh Phú Yên là đoạn sông miền núi quá độ chuyển tiếp ngắn đến vùng cửa sông, lòng sông dốc và không ổn định, thời gian tập trung lũ nhanh. Vùng cửa Đà Diễn có nhiều bãi, dịch chuyển hỗn loạn theo thời gian và không gian, là một cửa sông rất phức tạp về biến đổi hình thái cửa sông Việt Nam.

Trong khi đó, mưa lũ xảy ra thường xuyên, nạn phá rừng đầu nguồn, khai thác cát, sạn trái phép diễn ra phổ biến, ảnh hưởng của các công trình thủy điện… dẫn đến làm thay đổi dòng chảy, mùa mưa lũ gây xói mòn, sạt lở bờ sông, bồi lấp cửa Đà Diễn, gây khó khăn cho tàu thuyền ra vào cửa biển, ảnh hưởng lớn đến phát triển bền vững về kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Yên.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu, nhà khoa học đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có giải pháp hạn chế lũ quét vùng thượng lưu, đảm bảo dòng chảy tối thiểu cho hạ lưu; việc nạo vét cát hạ lưu sông Ba phải được quy hoạch khoa học, cần nghiên cứu kỹ đến yếu tố tác động môi trường.

Phó giáo sư, tiến sĩ Hoàng Văn Huân, Viện trưởng Viện Kỹ thuật biển (Bộ NN&PTNT) kiến nghị tỉnh Phú Yên khi thực hiện dự án nạo vét hạ lưu sông Ba cần phải xây dựng đồng bộ các công trình ổn định cửa Đà Diễn, kè biển chống sạt lở, đồng thời tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về sự biến đổi môi trường, hệ sinh thái và lòng dẫn khi nạo vét dòng kết hợp với giao thông đường thủy; chú ý ứng dụng công nghệ, vật liệu mới để xây dựng các công trình chỉnh trị sông Ba từ cửa Đà Diễn lên đập Đồng Cam.

Tỉnh Phú Yên và các địa phương có sông Ba chảy qua cần bảo vệ nghiêm ngặt và phát triển rừng phòng hộ đầu nguồn; các nhà máy thủy điện phải thực hiện nghiêm quy chế phối hợp điều tiết, cắt lũ; việc khai thác các loại vật liệu xây dựng trên sông phải theo đúng quy hoạch, quy trình. Tọa đàm là cơ sở để tỉnh đưa ra những quyết định đúng đắn trong việc nạo vét hạ lưu sông Ba để góp phần phát triển kinh tế - xã hội và hạn chế thấp nhất những tác động đến cuộc sống người dân sống hai bên bờ sông.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Cự ghi nhận ý kiến đóng góp của các đại biểu, cũng như những đề xuất, giải pháp khoa học, công nghệ và phương pháp nạo vét hạ lưu sông Ba của các nhà khoa học. Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các bộ, ngành Trung ương khảo sát đánh giá kỹ hơn, sâu hơn, có cơ sở khoa học về thực trạng sông Ba hiện nay, trong đó có việc nạo vét, khơi thông cửa Đà Diễn trên tinh thần được sự đồng thuận cao của nhân dân, để tỉnh có cơ sở, định hướng lâu dài bảo vệ hiệu quả sông Ba, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.

(Theo PYO)