Dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn từ Thanh Hóa đến Cần Thơ, với tổng chiều dài 1.353 km, tổng mức đầu tư 101.225 tỷ đồng; theo đó, dự án có tổng diện tích thu hồi đất là 1.788,54 ha; tổng số hộ bị ảnh hưởng 66.064 hộ; tổng số hộ bị tái định cư (TĐC) tập trung là 4.081 hộ.

Theo báo cáo tại Hội nghị, đến nay, kinh phí thực hiện GPMB dự án mở rộng Quốc lộ 1 đã giải ngân được 3.109,28 tỷ đồng, đạt 48,92%; mặt bằng đã thu hồi tính theo diện tích là 1.068,31 ha/1.788,54 ha, đạt 59,73%; đã bố trí TĐC tập trung được 478 hộ/4.081 hộ. Công tác GPMB ở nhiều tỉnh đã có sự tiến bộ vượt bậc như Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Định, Khánh Hòa....; một số tỉnh hoàn thành được gần 100% như: Kon Tum, Gia Lai, Hà Tĩnh, Ninh Thuận; bên cạnh đó còn một số địa phương chỉ đạt khối lượng GPMB trên 20% như Quảng Ngãi, Phú Yên, Đồng Nai, Ninh Bình…

Về phía tỉnh Phú Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Quang Nhất cho biết, công tác GPMB đối với dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua địa phận tỉnh Phú Yên có 2 dự án gồm đoạn thuộc địa phận tỉnh Bình Định và Phú Yên và đoạn thuộc tỉnh Phú Yên, có tổng số hộ bị ảnh hưởng là 4.924 hộ, trong đó 1.011 hộ phải TĐC tập trung; đã GPMB theo diện tích được 66,08/195,45 ha, kê khai, kiểm đếm 3.758 hộ; phê duyệt phương án 239 hộ; số hộ đã bàn giao mặt bằng 681 hộ; việc bố trí TĐC tập trung và di dời công trình hạ tầng kỹ thuật bị ảnh hưởng chưa thực hiện được.

Tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng kiến nghị một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khiến tỉnh chậm trễ tiến độ triển khai dự án, trong đó Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các Bộ, ngành cho tạm ứng kinh phí GPMB để hỗ trợ cho địa phương triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng các khu TĐC phục vụ công tác GPMB của dự án; đề nghị Ban Quản lý dự án Thăng Long sớm bàn giao lại cọc mốc GPMB tại các vị trí có điều chỉnh phương án tuyến so với ban đầu trên địa bàn thị xã Sông Cầu, huyện Tuy An, huyện Đông Hòa để địa phương có cơ sở kiểm kê, lập phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC. Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng đề nghị Bộ Giao thông vận tải sớm có ý kiến thống nhất về vị trí di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi GPMB của dự án đoạn qua địa phận tỉnh Phú Yên…. Phó Chủ tịch UBND tỉnh cũng cam kết, trong cuối tháng 3/2014, tỉnh sẽ thực hiện GPMB đạt 80% và trong tháng 4/2014 sẽ hoàn thành công tác GPMB để triển khai dự án.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương các đơn vị, địa phương đã thực hiện tốt công tác GPMB triển khai dự án. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng phê bình nghiêm khắc các địa phương do vướng mắc nên việc thực hiện GPMB còn chậm trễ so với kế hoạch, trong thời gian đến cần quan tâm chỉ đạo mạnh mẽ hơn nữa mới đảm bảo tiến độ GPMB phục vụ thi công dự án.

Phó Thủ tướng cho rằng, công tác xây dựng khu TĐC ở một số địa phương còn quá chậm, chỉ đạt khoảng 15%, có nhiều địa phương chưa xây dựng; còn lúng túng trong huy động nguồn vốn để xây dựng khu TĐC; bên cạnh đó việc thực hiện di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật của các chủ đầu tư chưa thực hiện đúng cam kết cũng là một trong những nguyên nhân gây sự chậm trễ trong tiến độ.

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương cần có sự chỉ đạo trực tiếp của Bí thư và Chủ tịch UBND các cấp và cả hệ thống chính trị vào cuộc để chỉ đạo quyết liệt công tác GPMB hoàn thành trước 31/3/2014 theo đúng cam kết.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị các địa phương cần chủ động huy động các nguồn vốn để khẩn trương xây dựng các khu TĐC đảm bảo đủ điều kiện cho các hộ dân bị ảnh hưởng có thể di dời để bàn giao mặt bằng sớm; phối hợp với các đơn vị tư vấn giám sát chặt chẽ việc thực hiện di dời các công trình công cộng, công trình hạ tầng kỹ thuật của các chủ đầu tư; thực hiện hỗ trợ, đền bù các hộ dân bị ảnh hưởng theo đúng quy định, không để dân bị thiệt, đồng thời có phương án cưỡng chế đối với những hộ dân cố tình chây ỳ, không di dời khi địa phương đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định và có phương án bảo vệ mặt bằng đã bàn giao, chống tái lấn chiếm và cản trở thi công. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các tập đoàn VNPT, EVN, FPT, Viettel… đẩy nhanh hơn nữa tiến độ di dời công trình trong phạm vi GPMB và thực hiện đúng cam kết đề ra.

Bài và ảnh: Mỹ Luận